•გელათისათჳს

•      ამ მთის ჩრდილოს კერძოდ და წყალწითელას აღმოსავლეთით, გორის კალთას, არს ეკლესია ყოვლად წმიდის ღვთისმშობლისა, დიდშუენიერი, დიდნაგები და ქმნული შიგნით სოფიის კენჭითა, გუმბათიანი, კეთილ-შუენიერს ადგილსა.

• აღაშენა აღმაშენებელმან დავით მეფემან და უწოდა სასუფეველს გენაათი, და აწ უწოდებენ გელათს. აქა არს ყოვლად წმიდის ხატი ხახულის ღვთისმშობელი, ლუკა მახარებლის დახატული, ყოვლად წმიდის ძითვე,და შემკული ძჳრფასითა ქვებითა აღმაშენებლისა და თამარ მეფისათი.

•აქავ არს ვარძიის ჯუარი, შემკული, დიდ ფრიად. და არიან ხატნი და ჯუარნი ოქრო-ვეცხლითა და ქვითა შემკულნი ძუელითვე მრავალნი, და ეკლესია შემკული ყოვლითა საეკლესიო  წესითა. ჰკიდავს ზღუდის კარი ბჭესა მისსა, რკინისა, აღმაშენებლის მოტანილი დარუბანდიდამ. და ეკლესიის ბჭეს ჰკიდავს კარი მთლად ერთის ვაზისაგან გამოთლილი, უცხოსა ჴელოვნებით ქანდაკებული.

•ამას შინა დაფლულ არიან აღმაშენებელი, გიორგი, თამარ, ლაშა, რუსუდან, დავით, დავით და სხუანიცა, და აწინდელი მეფენი შემდგომად განაყოფისა იფლვიან იმერთანი. პირველად იყო მონასტერი, შემდგომად ჰყო ბაგრატ საეპისკოპოსოდ. ამას მისცა სამწყსოდ არგუეთის ნახევარი და ოკრიბა, ქუთათლის სამწყსონი.

•კუალად არს გელათის პირისპირ, აღმოსავლეთად, მონასტერი გუმბათიანი, დიდშენი, სოხასტერად ჴმობილი. უზის წინამძღუარი.

 გელათის სამჴრით, აქავ მთაში, არს ქუაბნი, გამოკუეთილნი კლდესა შინა, მრავალნი, განშორებულთათჳს, და აწ ცარიელ არს.

 გელათის ზეით წყალწითელას მოერთვის, ყურსებს, საწირის წყალი. ეს გამოსდის ნაქერალას მთას და მოდის ჩრდილოთ-აღმოსავლეთს შუა.

     ვახუშტი

  ,,აღწერა სამეფოსა საქართველოსა''

გელათის შესახებ

                                                   
                                                                                                                                  იმერეთი

                                   The Monastery of Gelati

 is a monastic complex near Kutaisi, Imereti, western Georgia. It contains the Church of the Virgin founded by the King of Georgia David the Builder in 1106, and the 13th-century churches of St George and St Nicholas.

The Gelati Monastery for a long time was one of the main cultural and intellectual centers in Georgia. It had an Academy which employed some of the most celebrated Georgian scientists, theologians and philosophers, many of whom had previously been active at various orthodox monasteries abroad or at the Mangan Academy in Constantinople. Among the scientists were such celebrated scholars as Ioane Petritsi and Arsen Ikaltoeli.

Due to the extensive work carried out by the Gelati Academy, people of the time called it "a new Hellas" and "a secondAthos".             From Wikipedia, the free encyclopedia

• მთავარი ტაძრის კონქში დაცულია ცნობილი გელათის მოზაიკა, დასავლეთ სტოაში - XII საუკუნის ფრესკები, რომლებზეც გამოსახულია საეკლესიო კრება, ხოლო სამხრეთ ეკვდერში - დავით ნარინის ორი, XIII საუკუნეში შესრულებული პორტრეტი. მოხატულობა არაერთხელ განუახლებიათ. განსაკუთრებით საყურადღებოა ისტორიულ პირთა პორტრეტები (XVI ს.): ჩრდილოეთ კედელზე გამოსახული არიან იმერეთის სამეფო ოჯახის წევრები. აქვეა დავით აღმაშენებლის ფრესკული გამოსახულება      .ვიკიპედია

Гелатский монастырь Богородицы близ Кутаиси — наиболее значительный средневековый монастырь в Грузии. Центр церковной и культурной жизни, резиденция католикоса со 2-й пол. XVI в. до 1814 г., памятник Всемирного наследия (1994).

Монастырь был основан царём Давидом IV Строителем в 1106 году и стал его усыпальницей. Соборная церковь строилась до 1125 года и ещё пять лет украшалась мозаиками, которые почитаются лучшими во всём Закавказье. В то время монастырь был местопребыванием Гелатской академии, члены которой живо интересовались древнегреческой философией.

• Der Name ist von dem griechischen Wort Genati (dt. Geburt) abgeleitet. Die dazugehörige Akademie von Gelati wurde von demKönig David dem Erbauer (König von 1089–1125) im Jahr 1106 nach dem Vorbild der Akademie von Konstantinopel gegründet. Hier wirkten bedeutende Gelehrte wie Ioann Petritsi und Arsen Ikaltoeli. Das Kloster verfügt noch heute über eine bedeutende Sammlung von Handschriften aus dem 12.–17. Jahrhundert. Bis zum 16. Jahrhundert war Gelati nur ein einfaches Kloster, dann wurde es zu einem Dom umgewandelt. Der Erzbischof von Gelati wurde Genateli genannt.

Ioane Petritsi (Georgian: იოანე პეტრიწი, also transliterated as Johannes Petritzi, and Joane Petrizi) was a Georgian Neoplatonic philosopher of the 11th or 12th century, best known for his translations of Proclus, along with an extensive commentary. In later sources, he is also referred to as Ioane Chimchimeli (იოანე ჭიმჭიმელი).

There is no reliable information on Petritsi's biography except for indirect indications in his own works and a few details provided by the 18th-century Georgian scholarship. He is reported to have been born into an aristocratic family from the province of Samtskhe, and educated at Constantinople under the tutelage of Michael Psellos and John Italus. After the fall of Italus, Ioane seems to have fled to the Georgian monastery of Petritsoni in Bulgaria, whence comes his epithet Petritsi. He translated many philosophical works, principally Neoplatonic, with the aim of reconciling the Classical ideas with the principal message of Christianity. His broad philosophic outlook brought him into collision with the Georgian patristic orthodoxy, until the king David IV of Georgia eventually established him at Gelati Academy. He translated Aristotle, Proclus, Nemesius, Ammonius Hermiae, components of the Bible, hagiography, and some other pieces. Of his few original works, an extensive commentary to Proclus and Neoplatonism is the most important. But he also composed ascetic and mystic poetry, and hymns.

პეტრიწონი. ბაჩკოვო.ბულგარეთი.

•  იოანე პეტრიწის ფილოსოფიური მემკვიდრეობა წარმოდგენილია თარგმანებითა და ორიგინალური თხზულებით ("განმარტება პროკლესთვის დიადოხოსისა და პლატონურისა ფილოსოფიისად"). თარგმნა არისტოტელეს ორი თხზულება: "ტოპიკა" და "განმარტებისათვის" ("პერი-ჰერმენეია"), ნემესიოს ემესელის"ბუნებისათვის კაცისა" (გამოიცა 1914), პროკლეს "კავშირნი ღვთისმეტყველებითნი" ("თეოლოგიის ელემენტები"), ამონიოს ჰერმიას "მოსახსენებელი ხუთთა ხმათადმი პორფირი ფილოსოფოსისა" და "მოსახსენებელი ათთა კატიღორიათადმი არისტოტელისთა" (ზოგი მეცნიერი ამ უკანასკნელი თხზულების მთარგმნელად თვლის იოანე ტარიჭისძეს. არისტოტელეს ტრაქტატთა თარგმანებს ჩვენამდე არ მოუღწევია. "კავშირნი ღმრთისმეტყველებითნის" პეტრიწისეული თარგმანი უძველესად ითვლება პროკლეს თხზულების მსოფლიოში ცნობილ თარგმანთა შორის.
• იოანე პეტრიწმა შექმნა ლიტერატურულ სკოლა, აღზარდა მრავალი მოწაფე, გამოუჩნდნენ მიმდევრებიც. თავისებურია მისი ენა და სტილი. იგი ქმნიდა ახალ ფილოსოფიურ ტერმინოლოგიას, ბერძნულიდან დედანთან ზუსტი მიმართების მიზნით უხვად იყენებდა ქართული ენის ბუნებისათვის შეუფერებელი მიმღეობანი კონსტრუქციების წინადადებებს, რაც ართულებდა მის სამწერლო ენას. იოანე პეტრიწმა დიდი გავლენა მოახდინა ძველი ქართული ფილოსოფიურ აზროვნებაზე, საერო პოეზიასა და საისტორიო მწერლობაზე, განსაკუთრებით კი ანტონ I-ის ლიტერატურულ სკოლაზე.
• იხ. ქუთაისის სახელმწიფო მუზეუმის ვებგვერდი
• ( http://georgianorg.com/index.php?option=com_content&view=article&id=18-2011-03-01&Itemid=7)
• იხ.http://www.tripline.net/trip/Imereti.Georgia.-0066172747271004AD0D874CE2EA6B6F

  გელათის აკადემია,  ძველი ქართული სასულიერო სასწავლებელი. დაარსდა 1106 წელს გელათის მონასტერთან დავით აღმაშენებლის ინიციატივიტა და ხელშეწყობით.  დავითმა გელათის აკადემიაში სამოღვაწოდ შეკრიბა სწავლული ქართველები, რომელთა შორის იყვნენ იოანე პეტრიწი და არსენ იყალთოელი.  თანამედროვენი გელათის აკადემიას „ასუად ათინად“, „აღმოსავლეთის მეორე იერუსალიმად“ იხსენიებდნენ. აკადემიის სათავეში იდგა მოძღვართ-მოძღვარი. სასწავლო პროგრამა ძირითადად ტრივიუმის (გეომეტრია - „ქვეყნის საზომლოჲ“, „არითმეტიკა“ - „რიცხუნი“, მუსიკა - „სამოსოჲ“) და კვადრიუმის (ფილოსოფია სამი სახის - „საქმეთი, მხედველობითი და განმსიტყუელობითი“, რიტორიკა სამი სახის - „თანამზრახველობისა, მეპაექრობისა და დღესასწაულობისა“, გრამატიკა და ასტრონომია - „ვარსკვლავთმრიცხველობაჲ“) ციკლის საგანთა შესწავლას ითვალისწინებდა.

გელათის აკადემიაში არსენ იყალთოელს სჯულისკანონი,  იოანე პეტრიწს - ნემესიოს ემესელის თხზულება „ბუნებისათჳს კაცისა“.  განსაკუთრებით აღსანიშნავია ბერძნული ენიდან თარგმნილი იოანე ქსიფილინოსის ჰაგიოგრაფიული კრებული, რომლის ორიგინალი დაკარგულია.  სამეცნიერო-მთარგმნელობითი მოღვაწეობა გელათის აკადემიაში მომდევნო საუკუნეებშიც არ შეწყვეტილა, თუმცა საგრძნობლად შენელდა.  XIII საუკუნეში აქ მოღვაწეობდნენ ჰიმნოგრაფი არსენ ბულმაისიმისძე, ფილოსოფოსი და რიტორი პეტრე გელათელი.  XIV საუკუნეში გელათში შეიქმნა მნიშვნელოვანი იურიდიული ძეგლი „გარიგება ჴელმწიფის კარისა“ და საისტორიო წყარო „გელათური ქორონიკონი“.  ვიკიპედია

• იხილე:
• http://burusi.wordpress.com/2009/07/05/baqradze-kaukhchishili/
• ,, ყაუხჩიშვილის უამრავ გამოკვლევათა შორის განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს იოანე პეტრიწის შრომათა მეცნიერულ პუბლიკაციას ორ ტომად 1937/1940 ( II. ტომი შ. ნუცუბიძესთან ერთად);
•  უაღრესი მნიშვნელობა აქვს მის გამოკვლევებს “ბალავარიანთან” დაკავშირებით, აგრეთვე პეტრიწონის მონასტრის ისტორიის შესწავლაში''
• Simon Kaukhchishvili
  He was born to a Georgian Catholic family in Kutaisi, western Georgia (then part of Imperial Russia). In 1917, he graduated from the St. Petersburg University and returned to Georgia where he was assigned to the recently established Tbilisi State University where he attained to the title of Professor in 1930 and chaired the departments of the Byzantine Studies (1927-38) and of the Classical Philology (1940-1954). Since 1960 until his death, he headed the Department of the Byzantine Studies at the Institute for Oriental Studies in Tbilisi. Under Stalin, he was persecuted by the Soviet authorities, being sacked twice, in 1938 and 1953, but survived the Great Purge.
  Having left a diverse literary and scholarly legacy and commonly regarded as the founder of the Byzantine studies in Georgia, his crowning achievements are the critical editions of the Georgian Chronicles ("Kartlis Tskhovreba") and Prince Vakhushti’s historical-geographical treatise. He also translated and critically edited a collection of Byzantine sources on Georgia and Georgians published as Georgica in eight volumes from 1934 to 1970.
  

  
  
•  (Georgian: სიმონ ყაუხჩიშვილი also transliterated as Qauxchishvili, or Qauxčišvili) (October 1, 1895 – May 11, 1981) was a Georgian historian and philologist known for his critical editions of old Georgian chronicles; Doctor of Sciences (1927), Professor (1930), Academician of the Georgian Academy of Sciences (1968).

//www.facebook.com/media/set/?set=a.157742050984142.36181.149318028493211&type=1